Türk Eğitim Sen’den Öğretmenler Günü anketi: Yüzde 68.3’ü daha iyi şartlarda bir iş olsa öğretmenliği bırakacağını söylüyor

“`html

T24 Haber Merkezi

Türk Eğitim Sen, 24 Kasım Öğretmenler Günü kapsamında gerçekleştirdiği anket ile öğretmenlerin eğitim sistemine dair sorunlarına, geçim zorluklarına, müfredat eleştirilerine ve mülakat uygulamalarına yönelik görüşlerini ortaya koydu. Elde edilen bulgulara göre, katılımcıların %68,3’ü daha iyi şartlarda bir iş bulmaları durumunda öğretmenlik yapmayı bırakacaklarını ifade etti.

Türk Eğitim Sen Genel Merkezi, 24 Kasım Öğretmenler Günü dolayısıyla “31 Ekim-10 Kasım 2024 tarihleri arasında çevrimiçi olarak Türkiye genelinde 4 bin 345 öğretmenle anket çalışması gerçekleştirdi. “Eğitim Çalışanlarının Gerçek Gündemi: 24 Kasım Öğretmenler Günü Memnuniyet, Beklenti ve Eğitimi Değerlendirme-2024” başlıklı anket, Türk Eğitim Sen’in internet sitesinin yanı sıra 6 farklı öğretmen ve memur sitesinde uygulandı. Bu anket, öğretmenlerin mevcut eğitim sistemi üzerindeki düşüncelerini, ekonomik, sosyal ve mesleki sorunlarını, hükümet ve Milli Eğitim Bakanı’ndan beklentilerini gözler önüne serdi.

Anket sonuçları, Türk Eğitim Sen Genel Başkanı Talip Geylan tarafından yazılı olarak duyuruldu. Geylan, öğretmenlerin toplumun her kesimini etkileyen bir meslek grubunda yer aldığını vurgulayarak, bu meslek grubunun geleceğe dair umutlarının artırılması amacıyla siyasi stratejilerin geliştirilmesi gerektiğini dile getirdi. Geylan’ın değerlendirmeleri şöyle:

“Öğretmenlerin mesleki değerlerinin düşüklüğünü hissetmesi, tükenmişlik yaşamaları, geleceğe dair umutsuz olmaları ve çocuklarının öğretmen olmasını istememeleri gibi faktörler incelendiğinde, öğretmenlerin sadece ekonomik yardım değil, aynı zamanda psikososyal desteğe de ihtiyaç duyduğunu göstermektedir. Teknolojinin hızla ilerlediği günümüzde, öğretmenlere destek olacak çevrimiçi ve yüz yüze etkili programların hayata geçirilmesi gerekmektedir. Bu yaklaşımlar, mesleki gelişimlerini sürdürmeleri ve sağlıklarını korumaları açısından büyük önem taşımaktadır.”

Türk Eğitim Sen, anket sonuçlarının detaylarına şu şekilde yer verdi:

Katılımcıların %68,3’ü daha iyi şartlarda bir iş bulmaları halinde öğretmenliği bırakacağını ifade ediyor.

Ayrıca, katılımcıların %13,3’ü, ekonomik olarak daha iyi bir yaşam sağlamak adına mesleğiyle ilgisi olmayan ek işler yapıyor.

• Katılımcılara ay sonu zorunlu harcamalarından sonra hesaplarında ya da ceplerinde para kalıp kalmadığı sorulduğunda, %77,8’i ay sonunda paralarının artmadığını ifade etti.
• Kredi kartı borçlarını nasıl ödediklerine ilişkin yapılan incelemede, %55,3’ü düzenli olarak borcunu ödediğini, %34,3’ü asgari ödemeyle yetindiğini ve %4,7’si ise asgari tutarın altında ödeme yaptığını belirtti.
• Katılımcıların harcama kalemleri incelendiğinde en fazla sırasıyla; gıda (yüzde 86), ulaşım/akaryakıt (yüzde 55.4), ve kredi/borç ödeme (yüzde 52) olarak gösterildi.
• Katılımcılara “Fiyat artışının temel sebebi nedir?” diye soruldu. Yüzde 77’si ekonomik yönetim eksikliğini, %68,7’si Türk Lirası’nın değer kaybını, %55,4’ü fırsatçılığı, %44,2’si ise yetersiz yerli üretimi fiyat artışının nedenleri arasında gördü.
• Öğretmenlerin %54,8’i herhangi bir şekilde ev sahibi olduğunu, %34,4’ü kiracı olduğunu belirtti. Evi satın alanların %88’i henüz borcunu almaya devam ederken, %12’si borcunu kapattı.
• Katılımcıların %56,8’i ekonomik durumunu orta, %39’u ise kötü olarak değerlendirmektedir. Ayrıca %74,5’i ekonomik durumlarının ailevi ilişkilerini etkilediğini, %25,5’i ise etkilenmediğini beyan etti.
• Yüzde 68,3’ü daha iyi şartlarda bir iş bulabilirse öğretmenliği bırakacaklarını, %31,7’si ise bırakmayacaklarını ifade etti.

Öğretmenler, düşük maaşlar sebebiyle emekli olmayı düşünmüyor

• Katılımcıların emeklilik hakları konusunda %70,9’u emekli olma hakkı kazanmadığını, %29,1’i ise kazandığını belirtti. Emeklilik istememe sebepleri en çok; %64,8 ile maaş düşüklüğü ve %27,1 ile çocuk okutma gibi ekonomik gerekçeler ön plana çıkmıştır.

Öğretmenlere göre eğitimdeki başlıca sorun, öğretmenlerin değer görmemesi

Katılımcı öğretmenlerin yalnızca %8,5’i eğitimin geleceğinden umutlu.

• “Eğitimin en büyük sorunu nedir?” sorusuna katılımcılar; en üst sırada %79 ile öğretmenlerin değer görmemesi, %72 ile ücret ve özlük haklarının yetersizliği, %68,8 ile liyakatsizlik, %24 ile kadrolaşma olarak yanıt verdiler. Ayrıca ayrımcılık %21,2, sınıf mevcutları %20,8 ve okulların fiziksel altyapısının yetersizliği %19,6 olarak dikkate alındı.
• Kullanılan müfredatla ilgili memnuniyet oranı %9,2 iken, memnun olmayanların oranı %40,1’dir. Müfredat geliştirilmesi gerektiğini düşünenlerin oranı ise %50,7’dir.
• Eğitimin geleceğinden umutlu olmayan oranı %36,9’ken, kısmen umutlu olanların oranı %54,6 olarak tespit edilmiştir.

Öğretmenler stresle başa çıkmakta zorlanıyor

• Öğretmenlik mesleğine dair görüşlerine göre tekrar meslek seçecek olsalardı öğretmen olmak isteyenler %28 ile düşük, kararsız kalanların oranı %32,7 iken “Hayır kesinlikle öğretmen olmayı seçmezdim” diyenlerin oranı %39,3 ile yüksek bir düzeyde.
  
• Katılımcıların mesleki en büyük sorunları arasında ekonomik, sosyal ve özlük hakların yetersizliği diyenler %70,7 ile birinci, sürekli değişen eğitim sistemi diyenler ise %62,8 ile ikinci sıradadır. Ayrıca öğrencilerin derse katılım göstermemesi de %27,9 oranı ile üçüncü en yaygın sorun olarak listelendi.
• Katılımcılara “Stresli zamanlarda ne yapıyorsunuz?” sorusuna en çok gelen yanıtlar; %63,8 ile kontrolü elimde tutmaya çalıştım, %52,7 ile yaptığım işe daha çok yoğunlaşmaya çalıştım, %35,9 ile sorunlara karşı direnişi artırdım, %23 ile unutmaya çalıştım ve %7 ile hiçbir şey yapmadım şeklindedir.
• İş filtresinde stres yaşandığında katılımcılara yaşadıkları duygular soruldu. En çok %56,6 heyecan kaybı, %53,2 huzursuzluk, %44,6 umutsuzluk, %43 soğukluk hissi, %38,5 üzüntü, %29,6 yaşam sevinci kaybı yanıtları geldi.

Mesleki tükenmişlik oranı %31,1

• Katılımcılar arasında %31,1 mesleki tükenmişlik yaşarken, %51,3 kısmen yaşıyor. Tükenmişlik yaşamıyorum diyenlerin oranı %17,6’dır. Tükenmişlik nedenleri arasında en büyük nedenler olarak; %50,3 ekonomik kaygılar, %41,1 liyakatsizlik, %35,5 öğrencilerin tutum ve davranışları, %34,5 velilerin tutumları ve %33,9 adaletin olmaması gösterildi.

Öğretmenlik mesleğinin toplumsal saygınlığı düşük

• Öğretmenliğin toplumdaki saygınlığına ilişkin %1,9’luk bir oran öğretmenlerin saygın olduğunu belirtirken, %67,7’si bu yönde olumsuz görüş belirtti. Kısmen saygın gördüğünü ifade edenlerin oranı ise %30,4’tür.
• Öğretmenliğin toplumsal değer görmemesinin sebepleri arasında %38,8 ile özlük haklarının yetersiz olması, %30,7 ile siyasilerin tutumları, %14,8 ile toplumun genel tutumu dikkate değer bulunmuştur.

Öğretmenlik imajını güçlendirmek için ekonomik koşullar iyileştirilmeli

• Katılımcılara “MEB’in öğretmenlerin mesleki imajını geliştirmek için yapması gereken en önemli husus nedir?” sorusuna verilen başlıca yanıtlar %65,3 ile ekonomik koşulların iyileştirilmesi, %62,3 ile meslek itibarı ve statüsünün artırılması, %57,6 ile ders geçme yönetmeliğinde daha caydırıcı yaptırımlar ve %46,3 ile öğretmen görüşlerinin karar alma süreçlerinde dikkate alınmasıdır.

Öğretmenlik mesleğini istemeyenlerin oranı %72

• Katılımcı öğretmenler arasında çocuğunun öğretmen olmasını istemeyenlerin oranı %72 iken, bu mesleği istemeyenlerin oranı %9,1, kısmen isteyenlerin oranı %18,9’dur.

Öğrenci/veli şiddeti devam ediyor

• Ankete katılan öğretmenlerin “Meslek hayatınızda öğrenci ya da veli tarafından herhangi bir şiddete maruz kalmış mısınız?” sorusuna verilen yanıtlar arasında; %37 velinin sözlü, %33,1 velinin psikolojik, %17,2 öğrencinin sözlü ve %15,7 öğrencinin psikolojik şiddete maruz kaldım şeklindedir. Ayrıca velinin fiziksel şiddetine maruz kaldım diyenler %3,9, öğrencinin fiziksel şiddetine maruz kaldım diyenler ise %3,8 oranındadır.

Katılımcıların %89’u mülakata karşı

• Katılımcılara “MEB’de herhangi bir kadroya atanma için uygulanan mülakat devam etmeli mi?” sorusuna verilen yanıtlar, “evet, mülakat devam etmeli” diyenlerin oranı %3,9, “kararsızım” diyenlerin %7,1’i ve “hayır, devam etmemeli” diyenlerin oranı %89’dur.
• Katılımcılara “Mülakat neden devam etmemeli?” sorusuna verilen başlıca yanıtlar; %75 ile adaletsizliğin varlığı, %50,8 ile liyakatin göz ardı edilmesi ve %49,9 ile kayırmacılık olarak belirlenmiştir.

Okullarda güvenlik sorunu var

Öğretmenler, her okulda özel güvenlik görevlisi talep ediyor.

• Katılımcılara “Okulunuzda güvenlik sorunu var mı?” sorusu sorulduğunda %48,8 evet derken, %51,2 hayır yanıtını verdi. Çoğu öğretmen okulun öğrencilere güvensiz olduğunu düşünüyor.
• Katılımcılara “Okulunuzda güvenlik sorununu nasıl çözersiniz?” sorusuna yanıt olarak; %62,2 özel güvenliğin tahsis edilmesi gerektiğini, %27,9 okul polisi uygulamasının getirilmesi gerektiğini ifade etmiş ve %9,9 ise bu sorunun çözülemeyeceğine dair görüş bildirmiştir.

Öğrencilerin beslenme sorunu var

• Kendilerine yöneltilen “Okulunuzda öğrencilerin beslenme sorunu var mı?” sorusuna %51,8’lik bir kesim evet yanıtı verirken, %48,2’si ise bu sorunu görmedi.
• Katılımcılar “Bu sorunun nasıl çözülebileceği hakkında ne düşünüyorsunuz?” sorusuna %85,3 oranıyla bir öğün yemek sağlanması gerektiğini ifade ettiler.
• Katılımcıların “ÇEDES projesi hakkında görüşleriniz nedir?” sorusu üzerine %32, projenin çevre bilinci oluşturduğunu, %27,7 projenin kaldırılması gerektiğini belirtirken, %24,9 projenin amacına ulaşmadığını ve %15,4 ise projenin uygun kişilerce uygulanmadığını ifade etti.
• Okulda yeterli sayıda yardımcı personel olup olmadığını sorulduğunda %65’i hayır yanıtı verdi.

Kadrolu temizlik personeli talebi var

• Katılımcılara, “Okulunuzda bir yardımcı personel yoksa sorunu nasıl çözebilirsiniz?” diye sorulduğunda, %57,9’u bunun kadrolu temizlik ile çözüleceğini belirtti.

Demografi verileri

• Katılımcıların %67’si erkek, %33’ü kadındır. %86’sı evli, %14’ü ise bekârdır. Çalışma süreleri incelendiğinde, 21-30 yıl arasında çalışanların oranı %31 ile birinci sırada, %18,19 ile 11-15 yıl çalışanlar ikinci, %13,6 ile 6-10 yıl hizmet verenler ise üçüncü sırada yer almıştır. İstihdam türü olarak %97,2 kadrolu, %2,1 sözleşmeli ve %0,7 ise ücretli olarak çalıştıklarını belirtmiştir. Eğitim kademelerindeki dağılımlara bakıldığında, %31’i lise, %30,2’si ortaokul, %30,1’i ilkokul ve %3,6’sı anaokulu ya da anasınıfında görev yapmaktadır.

---

‘Görünmeyen Cemaat: Mürideler’in yazarı ve ‘Kızıl Goncalar’ dizisinin danışmanı Filiz Gazi, tarikatlarda kadınlara biçilen hayatları anlattı

“`